Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή: Έπεα Πτερόεντα Solo Performance του Άρη Ρέτσου, Απολλώνιο Ωδείο - Art Is Life (στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Κύκλου Εξειδίκευσης στη Σκηνική Πράξη)

Έπεα Πτερόεντα

Solo Performance του Άρη Ρέτσου τις 27 Φεβρουαρίου 2015

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ ΩΔΕΙΟ - ART IS LIFE (στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Κύκλου Εξειδίκευσης στη Σκηνική Πράξη)

Επιμέλεια άρθρου Πετρούλα Σίνη

Έπεα Πτερόεντα
Solo Performance του Άρη Ρέτσου τις 27 Φεβρουαρίου 2015

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ ΩΔΕΙΟ - ART IS LIFE (στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Κύκλου Εξειδίκευσης στη Σκηνική Πράξη)

Ο διακεκριμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης Άρης Ρέτσος, εκτάκτως σε μία solo performance. Τα «Έπεα Πτερόεντα» με «μουσικά» στοιχεία, θέματα, σκηνές και ήρωες από τον στυγερό Κύκλο του Μύθου των Ατρειδών.
Ο Άρης Ρέτσος εισάγει στα θεατρικά δρώμενα πρωτοφανείς ηχοδραστικές καινοτομίες και αναβαθμίζει την αντίληψη τού αρχαίου λόγου δίχως να προδίδει τους κανόνες που τον γέννησαν.
Δίνοντας μια καινούργια διάσταση στους ρόλους και στην υποκριτική, ερμηνεύει τον Φρουρό, την Ηλέκτρα, τον Κήρυκα, τον Αγαμέμνονα, την Κλυταιμνήστρα, τον Άγγελο και με μια ειδική, κατά γενική ομολογία πρωτάκουστη τεχνική, αποδίδει την Φωνή και τον Ήχο του πολυπληθούς Χορού.
Ο Άρης Ρέτσος επεξεργάζεται τόσο λεπτά το ψυχολογισμικό «εργαλείο» του ηθοποιού, ώστε η συνείδησή της Πράξης του γίνεται κρίκος σύνδεσης της Τέχνης με τον Κόσμο.
Η παράσταση «Έπεα Πτερόεντα» είναι αποτέλεσμα πολύχρονης αναζήτησης από τον Άρη Ρέτσο. Μέσα από την ακουστική και την εκφορά του σημερινού λόγου στην αρχαία τραγωδία, ο ηθοποιός μεταχειρίζεται αόρατα στοιχεία και μας δείχνει καθαρά, πώς οι διαφορετικές φωνές, και τα αισθήματα των Ηρώων ή του Χορού με το λόγο, το ρυθμό και τη μουσική, εκφράζουν μια καινούργια, αλλά και κλασσική με έναν άγνωστο ίσως τρόπο, σχέση με το χώρο του Αρχαίου Δράματos και όχι μόνο.
Στην μουσικοηχητική φόρμα που συνεχώς εξελίσσεται, προστίθενται τώρα ένθετα ακούσματα, από διαφορετικούς πολιτισμούς, είτε σαν αντίστιξη σ’ αυτά που ακούγονται στη σκηνή, είτε αρμονικά ή και απλώς συνοδευτικά. Έτσι, ασημένιες, αλλοιωμένες, στριγγές φράσεις πιάνου παρεμβαίνουν στο λόγο της Ηλέκτρας, ένα χθόνιο, πνευστό ντιτζεριντού Αυστραλών ιθαγενών μοιράζεται τη νύχτα με τον Αγαμέμνονα, λευκός αέρας κυματίζει στις φωνές του Χορού, ενώ κρουστά γιαπωνέζικα ασημίζουν την έξοδο της παράστασης. Ιδιαιτέρως, θα πρέπει να εφιστήσουμε την προσοχή του θεατή – ακροατή στην μουσικοηχητική παρέμβαση του πιάνου που, κατά την άποψή μας, υποστηρίζει, εκφράζει και οδηγεί τον διαλογισμό των θεατών κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, πέρα από τα δρώμενα. Σημείο που, κατά την άποψή μας πάλι, υπήρχε σε κάθε παράσταση Αρχαίου Δράματος, ως τελετουργικό εργαλείο τόσο τα δρώμενα τα επί σκηνής, όσο και για την συγκέντρωση, τη διαύγεια και άλλα πολλά, των θεατών. " Εν Θεάτρω Δημιουργική Αγωγή Δημοσίευση στις 23 Φεβρουαρίου στις 12:34 μ.μ. ·

"ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ.... "

ARIS RETSOS - solo performance
(scenes from "Agamemnon" by Aeschylus and "Elektra" by Sophokles)
https://www.youtube.com/watch?v=PsV9jC7C-Gg

https://www.youtube.com/watch?v=xUERu_A-Zb8

" Έπεα πτερόεντα "

Α)Σημείωμα του σκηνοθέτη και ηθοποιού Α.Ρέτσου
Δύο λόγια τώρα για την παράσταση ή και δελτίο τύπου θα μπορούσε να είναι η πρόταση:

η Μετρική πέρα από το Χρόνο.

Από το ρόλο μου σαν μουσικού εκτελεστή κυρίως, θα πρέπει να πω όμως αμέσως, ότι στο ταξίδι μου σ’ αυτόν το χώρο του Αρχαίου Δράματος, ή για άλλους στην ΄΄έρευνα΄΄, και για τους περισσότερους τη ΄΄μοναχική πορεία΄΄ μου, οι λέξεις και οι έννοιες Μετρική , Ρυθμός και Λόγος εμπεριέχονται διαμιας σε μία και μόνη λέξη – και αυτή είναι

η Ακουστική στα αρχαία θέατρα.

Ο λόγος επομένως και η αιτία αυτής της παράστασης έχει να κάνει περισσότερο με τον Λόγο στη Μουσική αυτή καθ’ εαυτή, που σαν μουσική παράσταση βεβαίως έχει να κάνει και με το μέτρο, αλλά σαφέστερα βέβαια, και πέρα απ’ αυτό, με το στάδιο εκείνο που βρίσκεται μετά τον Λόγο ή και μετά το μέτρο, αν μπορεί να ειπωθεί έτσι.
Πιο απλά, με τον κυματισμό του ήχου μέσα στο χώρο ενός αρχαίου θεάτρου και τί αυτός φέρει. Η Μετρική πέρα από το ρυθμό, και οι φωνές των Ηρώων, διαγράφουν ρυθμικά σχήματα στον αέρα του θεάτρου, ζωντανεύοντας σχεδόν το κάθε σημείο του χώρου.
Οι προτάσεις των μονολόγων, τα σόλα, η μία μετά την άλλη διαχέονται σε διαφορετικά σημεία από την πρώτη μέχρι την τελευταία σειρά του θεάτρου με ποικιλία στην ταχύτητα, την οξύτητα, την πυκνότητα και άλλα.
Έτσι η Μετρική ξεφεύγει από το στενό επιστημονικό πλαίσιο του τί είναι βραχύ ή μακρό και δείχνει πραγματικά την αξία της και την προσφορά της, ενώ οι κύριες, δευτερεύουσες, ή παρενθετικές προτάσεις ξεφεύγουν της γραμματικής και του συντακτικού, ίπτανται στον αέρα και παίρνουν ΄΄σειρά΄΄ ανάλογα με τον τρόπο που θα ΄΄προσγειωθούν΄΄ στο κοίλο, στα διαζώματα, οδηγώντας το αίσθημα και φωτίζοντας το πνεύμα του θεατή.
Άλλες προτάσεις φεύγουν δεξιά, άλλες αριστερά, άλλες καμπυλώνουν, άλλες σφηνώνονται στο κέντρο, χωρίς οι εκάστοτε ομιλούντες, οι Ήρωες, να αγωνιούν, να σφίγγονται ή να υποφέρουν. Η ακουστική και τα κύματα, οι φωνές που εκπέμπονται από την Ορχήστρα και γεμίζουν το Χώρο με εκπληκτικές ποικιλίες, τόνους, ταχύτητες και χροιές δεν μπορούν παρά να αγγίξουν την καρδιά και το πνεύμα του θεατή. Η απόσταση μεταξύ του Ήρωα και του θεατή εκμηδενίζεται απολύτως απλά και φυσικά, τα αισθήματα διαγράφονται ολοκάθαρα, και το σημαντικότερο, πέρα από κάθε πρόθεση.
.Θα μπορούσε κανείς να επεκταθεί υπερβολικά, για το στάδιο αυτό της Μετρικής, πέρα από το μέτρημα του Χρόνου, ή του Ρυθμού, και πως ένα κείμενο διαθλάται μέσα στον αέρα ενός θεάτρου που δονείται σαν Ηχείο, τους ήχους να περιβάλλουν τους θεατές πανταχόθεν και άλλα πολλά. Αλλά τότε, τί αξία θα είχε μία παράσταση;
Μιλώντας τέλος προσωπικά, θα πω ότι από πολύ νέος ήδη, πατώντας στον ανοιχτό χώρο του αρχαίου θεάτρου, διαισθάνθηκα ξεκάθαρα, ότι ο τρόπος του ομιλείν ή του ακούειν σε ένα τέτοιο χώρο, θα πρέπει να υποδεικνύει, να οδηγεί και να εμπεριέχει όλες τις άλλες λύσεις. Λύσεις εννοώντας τις απαντήσεις, σε αιώνων ερωτήματα και σε όλα τα ζητήματα όπως υπόκριση, όρχηση, χορός, διάλογος,μονόλογος, μουσική, τρόπος παιξίματος, αιώρησης, στάσης,κίνησης, ήθος, διάνοια, δομή, ενότητες, σύνθεσις, επεισόδια, κορυφώσεις, κάθαρση, έξοδος.

Α κ ο ύ ε ι ν Ο ρ ά σ θ α ι

Β)ΚΕΙΜΕΝΑ-ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Στην παράσταση και σε ελεύθερη επιλογή του εκτελεστή, ακούγονται αποσπάσματα είτε από τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου, είτε από την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, ενώ εμβόλιμα Χορικά από τον Σοφοκλή, δημιουργούν τις απαραίτητες τεχνικές ποικιλίες, χάριν της ροής.

Πιο απλά, ο μύθος των Ατρειδών είναι και πάλι το θέμα της παράστασης σαν συνέχεια του ΄΄Θρόνου των Ατρειδών΄΄, με διαφορετική εντελώς προσέγγιση τουλάχιστον κατά το ήθος απ’ αυτό της σχετικής παράστασης του θερινού-θερινού φεστιβάλ και άλλα πολλά.
Επικεντρώνεται μάλιστα, και μόνο, στην ακουστική δύναμη και σύνθεση των λόγων
Όλα τα κείμενα ακούγονται στη μετάφραση του Ι. Γρυπάρη.

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ του Αισχύλου

Αγγελιοφόρος – Χορός
΄΄Ιω παλάτια βασιλικά, τιμημένα θρονιά……΄΄
– ο Αγγελιοφόρος ως προπομπός του Αγαμέμνονος προετοιμάζει την υποδοχή του βασιλιά μετά την πτώση της Τροίας
- ο Χορός, αν και επιφυλακτικός, δοξολογεί τον ερχομό του

Αγαμέμνων-Μονόλογος /Solo
΄΄Πρώτον το Άργος, και τους θεούς τους εγχωρίους, δίκαιο να χαιρετήσω........΄΄
- ο Αγαμέμνων με δυσκολία στη ρητορική προσπαθεί και ολοκληρώνει μέσες-άκρες τον λόγο του αποφαινόμενος κατά τα άλλα για τα του πολέμου, την πολιτική, την τάξη, την ηθική,τους ανθρώπους και τους θεούς.
- Χαρακτηριστικά Ήρωα: Σκληροτράχηλος, μεσήλικας, στρατηλάτης, έμπειρος, δύστροπος μα και κουρασμένος πια από τους πολέμους, δύσκαμπτος τόσο στο σώμα όσο και στη σκέψη, με φανερή δυσκολία να συντάσσει ρητορικές προτάσεις.

Κλυταιμνήστρα -Μονόλογος Πρώτος /Solo
’’Ήφαιστος’ απ’ την Ίδα στέλνοντας τρανή λάμψη.....΄΄
- Η Βουλή των Γερόντων αμφισβητεί την κατά καιρούς οιστρηλατημένη Κλυταιμνήστρα. Καχύποπτα και επίμονα τη ρωτούν και την ξαναρωτούν, αν πράγματι ήρθε το φως και η είδηση ότι η Τροία έπεσε.
- Με ευκαιρία αυτήν τη σκηνή, ο Αισχύλος δίνει άλλο ένα αριστουργηματικό κομμάτι.
- Η Κλυταιμνήστρα για να πείσει τους Γεροντες του Χορού, τους δείχνει στο έδαφος, χορεύοντας έναν τελετουργικό ίσως χορό, το ΄΄Χορο της Φωτιάς΄΄, την πορεία της φωτιάς από την Τροία ώς τις Μυκήνες.
- Θα περιοριστούμε μόνο, λέγοντας ότι η σκηνή δείχνει μία βασίλισσα να χορεύει έναν τελετουργικό χορό, περνώντας από όλα τα σημεία, τους σταθμούς που έκανε η φωτιά, στους τόπους, τα βουνά, και τους κάμπους της Ελλάδας για να φτάσει ως τις Μυκήνες.
- Ανεκτίμητο επίσης προκλασσικής εποχής, ύφους και ήθους κομμάτι.

Κλυταιμνήστρα –Μονόλογος Δεύτερος/Solo
΄΄Υπάρχει η θάλασσα, και ποιος να τη σβήσει....΄΄
- η Κλυταιμνήστρα υποδέχεται μετά από δέκα χρόνια τον στρατηλάτη, σαν σύζυγος στρατηλάτη και αρχηγός η ίδια, πλέον, κράτους.
Εξαιρετικής δομής, ισορροπίας, μουσικότητας μονόλογος, σπάνιου εθιμοτυπικού – τελετουργικού 7ου αιώνος που
έχει σαν αντίβαρο έναν άλλο μονόλογο, εκείνον της μητέρας, που θυσιάστηκε η κόρη της χάριν της εκστρατείας.

Τεχνικά:
σε αντίθεση με σχετικά άλλα αποσπάσματα στο χώρο της Τραγωδίας καμία συγκίνησις δεν διαταράσσει το τελετουργικό της υποδοχής. Το δε όποιο σχετικό συναίσθημα, υποκαθίσταται από ένα ΄΄ανοιχτό΄΄, ασύνηθες στη γυναικεία φύση, ’’ευρύστερνο΄΄ φρόνημα, ενός οίστρου, που συγκρατεί μιαν ιδιόμορφη ΄΄χαρά΄΄, που έχει μπροστά της τελικά αυτόν που χρόνια περίμενε.
Σχεδόν σοκάρει η ποιητική τάξη, η ακρίβεια και η ισορροπία στη δομή του μονολόγου.

-Χαρακτηριστικά Ηρωίδας:
βασίλισσα, γυναίκα ώριμη, στο λόγο της διακρίνουμε ανδρικά χαρακτηριστικά, τα οποία δεν κρύβουν ωστόσο την γυναικεία φύση.
Εσωστρεφής και ως αρχηγός κράτους αλλά και ως άνθρωπος μέχρι τα όρια του μυστικισμού,
Πρότυπο ισχυρής γυναίκας και θρησκευτικού ηγέτη ταυτόχρονα, κατά το μητριαρχικό της εποχής, και σθένος προσωμοιάζον του ανδρείου

-Ακολουθεί Χορικό
Ακούγεται για λόγους ροής και κατ’ επιλογήν του εκτελεστή, ο κομμός της Αντιγόνης ή το 5ο Στάσιμο του ιδίου έργου στα αρχαία.

ΗΛΕΚΤΡΑ του Σοφοκλή

Ηλέκτρα – Μονόλογος / Solo
’’Ντρέπομαι αλήθεια, ω γυναίκες, αν μ’ αυτούς τους πολλούς μου τους θρήνους.....΄΄
-Η Ηλέκτρα δέκα χρόνια μετά τη φυγή του Ορέστη και το φόνο του Αγαμέμνονα έχει μεταλλαχθεί σε μοιρολογήστρα,
-Ο Χορός – κοινός νους – προσπαθεί να την καταλάβει και να την επαναφέρει στην τάξη.
-Η Ηλέκτρα, ορκισμένη να εκδικηθεί το θάνατο του πατέρα της Αγαμέμνονα, περιμένει τον Ορέστη. Μη έχοντας άλλη διαφυγή, σαν έγκλειστη στο παλάτι, αποφασίζει να αντιμετωπίσει το Χορό για να κερδίσει απλά χρόνο. Δοκιμασμένη σ’ αυτά, με δεξιοτεχνία, μιμείται σχεδόν τη δυστυχία της. Σαν έμπειρη μοιρολογήστρα, με άνεση σχεδόν φαίνεται να κερδίζει το Χορό. Στο σημείο όμως αυτό, της άνεσης, και στο κέντρο ακριβώς του μονολόγου, έρχεται η έκπληξη.
Χωρίς να το καταλάβει, παρασυρμένη από τη σιγουριά στην τεχνική της, αναφέρεται στη μάνα της Κλυταιμνήστρα, κατηγορώντας την. Ταυτίζεται με αυτήν, αισθάνεται αληθινά, συγκινείται, και χάνει το πλεονέκτημα της πειθούς κα.

Τεχνικά:
Υπόδειγμα άτακτου, συγχυσμένου, παραληρηματικού λόγου, ήχος, ήθος και λόγος μοιρολογήστρας, απίστευτης τεχνικής αρτιότητας, με απόλυτο τεχνικα έλεγχο δομής. Αν και το μονότονο είναι χαρακτηριστικό του μοιρολογιού, ο ποιητής σχεδόν σε κάθε πρόταση, αν και επιλέγει άλλο ρυθμό, το μοιρολογικό μονότονο τελικά κυριαρχεί.

Χαρακτηριστικά Ηρωίδας:
Νέα κοπέλα με όψη ωστόσο μεγαλύτερης σε ηλικία
Κόρη του σκοτωμένου βασιλιά Αγαμέμνονα, η οποία μετά από δέκα χρόνια θρήνων και οδυρμών, έχει αλλοτριωθεί και μεταλλαχθεί σε μοιρολογήστρα
Κατά τόπους στο κείμενο, ακούγονται, που και που, προτάσεις από το στόμα της, που θυμίζουν την κόρη εκείνη, του Αγαμέμνονα
Ορκισμένη να εκδικηθεί, σαν αλλόφρων πολεμιστής, γίνεται ο καταλύτης του μύθου.
Απο τα μέτρα και τους ρυθμούς, αντιλαμβάνεται κανείς τα όρια της Ηλέκτρας, μεταξύ της απονεννοημένης δυστυχίας, μέχρι της τρελής παραφοράς, σε γρήγορες εναλλαγές.
Ζώντας στα σκοτάδια, και έχοντας χάσει τα κοινά των ανθρώπων συναισθήματα, μέσα από το ρόλο της μοιρολογήστρας, χειρίζεται και διαλύει τους πάντες και τα πάντα .. μέχρι να έρθει ο Ορέστης.

-Ακολουθεί Χορικό

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ του Αισχύλου
Φρουρός - Εναρκτήριος μονόλογος της Τραγωδίας .
΄΄Τους θεούς παρακαλώ, να με γλιτώνουν τέλος...’’
Φύλακας πιστός στις στέγες του παλατιού των Ατρειδών, δέκα χρόνια περιμένει το φως να έρθει από τα βουνά να φέρει την είδηση πως έπεσε επιτέλους η Τροία.
Μάταια. Το φως δεν φαίνεται.
Τεχνικά:
Όπως και στα προηγούμενα κομμάτια, το ξεδίπλωμα των προτάσεων, το άκουσμα, εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο, τα ψυχολογικά, τα σωματικά, την ψυχική και ηθική κόπωση, την δίχως ελπίδα γι αλλαγή ζωή, με έναν και μόνο τρόπο.
Ο λόγος του Φύλακα, κυριολεκτικά, χάνεται στον αέρα, χωρίς επιστροφή. Ό,τι κι αν λέει, δεν ακουμπάει πουθενά, ενώ στο κέντρο του μονολόγου του, ακουστικά, οι προτάσεις του αντηχούν των λόγων του.

Υπογραμμίζεται πάλι, ότι κατά τη διάρκεια της παράστασης ενδεχομένως ν’ αλλάξει η σειρά, ή και να επιλεγεί πιθανώς και μια άλλη σκηνή από κάποιο άλλο έργο, που δεν έχει ως τώρα ανακοινωθεί.

Solo performance
Ο ηθοποιός και μουσικός εκτελεστής ΄΄τραγουδάει΄΄ όλους τους ρόλους και τα Χορικά. Στην προσπάθειά του, φωνητικά, να προσαρμόσει τους ρυθμούς του κειμένου με το χώρο, υποστηρίζεται τεχνικά(μικρόφωνο), ενώ συνοδεύεται από εγχόρδο, που ''κρατά'', εκφράζει και μορφοποιεί ''πολλαπλώς'' τον εσωτερικό ρυθμό και κόσμο της παράστασης.

Τα σκηνικά περιορίζονται και προσαρμόζονται στο σχετικό ύφος και ζητούμενο μιας ανάλογης παράστασης.

Διάρκεια Παράστασης 75'

Σύντομο σημείωμα Σκηνοθέτη

Και φτάνουμε στην τωρινή παράσταση, και ποιος ο λόγος της,

Κατ' αρχήν η περιρρέουσα χαοτική κατάσταση, και αν έχει κανείς να πει κάτι, πρέπει να το πει εκείνη τη στιγμή, ανεξαρτήτως εποχής, γιατί δεν ξέρει στις δεδομένες συνθήκες, αν θα είναι σε θέση να το πει αργότερα... κατά τα άλλα...
...Νέος απ΄τη Σχολή μπορώ να πω, ότι μου ήταν λίγο δυσάρεστο κι απεφευγα να ασχοληθώ με την Τραγωδία, αστειευόμουν με τους θρήνους, τους οδυρμούς και τις καταστροφές κι αυτη ηταν η πρωτη φαση., Αργοτερα αναρωτηθηκα και σκέφτηκα λοιπόν ότι είναι αδύνατον όλα αυτά, που ακουγα κ εβλεπα στα θεατρα, να οδηγούνε στην Κάθαρση ,. Αυτή η απλή σκέψη, με οδηγησε στο Μέτρο που ειχε τελικα απολυτη σχεση με το συναισθημα των ηρωων ,κι ενας αλλος κοσμος ανοιξε μπροστα μου..Δουλευοντας καταρχην χρονια στο αρχαιο κειμενο και περνωντας τους ιδιους ρυθμους κατα το δυνατον στην σημερινη γλωσσα, στην συνεχεια ακουσα και ’ειδα’ μιαν αλλη τεχνη.
Πολυ προσφατα παιζοντας τυχαια με εναν αλλο τροπο,φανηκε πως οταν οι προτασεις οι λεξεις ’’φυγουν’’ απο τον ηθοποιο και ’’ανοιχτουν’’στο χωρο, στο κοιλο του θεατρου, δηλ. στον θεατη, τοτε το μετρο κ ο ρυθμος, δειχνουν την αξια τους και τι πραγματικα μπορει να ειναι και όχι τι ήταν μια παρασταση αρχαιου δραματος,, Ξαφνικα φανηκε καθαρα οτι το βραχύ ή μακρο, οι Ρυθμοί , και όλες αυτές οι τεχνικές αρτιότητες η συγγραφή και οι παρενθέσεις οι προτάσεις και τα μέτρα, ο ίαμβος και όλα τα αλλα ,δεν είναι αυτοσκοπός για τους ηθοποιούς πάνω στη σκηνή αλλα και για το κοινο ,για τον Θεατή , , Οι θρηνοι και οι οδυρμοι , δεν ακούγονται με τοσο άμεσο τρόπο, μπαίνουν σε μία δεύτερη ’’ακουστικα’’ μοίρα, για να μπορέσει να φτάσει ο θεατης στην κατανόηση κατ’ αρχήν, στη γνώση μετά, στη Μέθεξη και ισως στην Κάθαρση,
Η ακουστικη δηλ. και ο τροπος που ακουγονται ,μονολογοι λεξεις η φρασεις , ειναι το ζητουμενο χρονια, στο ταξιδι μου αυτο, και κυριος λογος φυσικα της παραστασης , με τον σχετικο τιτλο.
Τελος, θεωρώντας ’’μη προσωπική’’ την άποψη αυτή, και με απολυτη ευθυνη, προλεγοντας ή και προβλεποντας, δηλώνω οτι αν αυτη ηεκδοχη προφορας λογου, μελετηθει με προσοχη, στο μελλον, τιποτα δεν θαχει να ζηλεψει η Τραγωδια ,απο οποιο αλλο ειδος σχετικο ανα τον κοσμο (Ιαπωνια, Ινδια, Κινα, Γερμανους.κλπ)

Α. ΡΕΤΣΟΣ
Από το ιστολόγιο της εταιρείας ΠΟΛΥΩΝΥΜΟ του Άρη Ρέτσου http://retsosaris.blogspot.gr/2013/06/blog-post_9121.html

Άρης Ρέτσος- Σοφοκλέους Αντιγόνη. Aκούστε τον εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=ChRuW9mUsTg

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Α.ΡΕΤΣΟΥ

Άρης Ρέτσος: Στο Ηρώδειο ή και πουθενά (περιοδικό Ελληνικού Φεστιβάλ)

Οι Αθηναίοι - Άρης Ρέτσος (LIFO)
Ο Άρης Ρέτσος στο χάος της κυκλοφορίας στο www.lifo.gr

Ο Άρης Ρέτσος είχε στα 25 του όσα λίγοι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να έχουν. Επιτυχία στην τηλεόραση με τον ρόλο του φυματικού στο θαυμάσιο σίριαλ «Αστροφεγγιά», συμμετοχή σε πολλές από τις ταινίες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου (Ποιοτικού Κινηματογράφου, αδόκιμα) μερικές από τις οποίες είναι μυθικές. Έπαιξε μεταξύ άλλων στους «Απέναντι», στην «Μανία», «Το Μπορντέλο» και στην «Φωτογραφία» του Παπατάκη μία από τις 5 καλύτερες ταινίες, κατά την άποψή μου, του ελληνικού κινηματογράφου. Εγκατέλειψε όλα αυτά για να ασχοληθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια με το θέατρο και την αρχαία τραγωδία κυρίως με έναν δικό του μοναδικό τρόπο, απολαυστική εμπειρία για όποιον είχε την τύχη να την παρακολουθήσει. Όταν μετά από μια σύντομη γνωριμία πριν λίγα χρόνια τον ρώτησα αν σκέφτεται να σταματήσει την πειραματική δουλειά του και να γυρίσει ατον κινηματογράφο ή την τηλεόραση, αφού κατάφερε τόσα όλα αυτά τα χρόνια, μου είπε «τρελλός είσαι; τα επόμενα είκοσι χρόνια, από τα 40 έως τα 60, θα αποδώσουν αληθινά καρπούς οι δημιουργικές μου προσπάθειες όλων αυτών των χρόνων».
Με την ελπίδα ότι θα τον πείσουμε να ξαναγυρίσει έστω και για λίγο στον κινηματογράφο για να παίξει κάποιους ρόλους που κανένας άλλος δεν θα μπορούσε να παίξει ή έστω για να σκηνοθετήσει, που ξέρω ότι το θέλει πολύ, ακόμα και αν αυτά που οραματίζεται είναι κάπως δύσκολα να αποδοθούν κινηματογραφικά (π.χ. Βιζυηνός, Ποιός ήταν ο φονέας του αδερφού μου;) του ευχόμαστε κάθε επιτυχία σε ότι κάνει, που εμείς θα παρακολουθούμε συστηματικά και θα αναδεικνύουμε. (Γ.Κ.)
στο camerastyloonline https://camerastyloonline.wordpress.com/2008/06/12/aris_retsos/
όπως και στοιχεία του βιογραφικού του παρακάτω όπου και συμπληρώθηκαν από το http://www.tragadramaschool.gr/index.php/theachers/teachersbios/202-retsos.html ,από το ιστολόγιο του ιδίου : http://retsosaris.blogspot.gr/search/label/%CE%86%CF%81%CE%B7%CF%82%20%CE%A1%CE%AD%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82 καθώς και από την έχων την επιμέλεια του άρθρου :

Ο Άρης Ρέτσος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το Δεκέμβριο του 1957.

Ήρθε στην Ελλάδα στις 17-1-1973 ημέρα Τετάρτη, ώρα 7.37

ΣΠΟΥΔΕΣ… μαθητικά χρόνια .

Προσγειώνεται, στην ελληνική γη, το βράδυ εκείνο του Γενάρη, μόνος του πετώντας, ένας 15χρονος μαθητής από την Αίγυπτο, και άγνωστο γιατί, με συνοδεία των αρχών φεύγει πάραυτα από το αεροδρόμιο , με κατεύθυνση τον Πειραιά, για κάποιον λένε σχετικό έλεγχο ,...δικτατορίας γαρ, και ..1973, ..... πάντως..... ...ένα χρόνο μετά τον βρίσκουμε μαθητή πάλι σε γυμνάσιο κάπου στην Πάτρα, τον επόμενο Αγρίνιο, με σαξόφωνο εκεί στη Φιλαρμονική της πόλης, και μπάλα στον Παναιτωλικό, να συμβάλλει κι αυτός μεσ' ένα τσούρμο παικτών, στην προπόνηση για μεταγραφή του Πέτρου Μίχου στον Ολυμπιακό, η πάλι να μαζεύει καπνά ξημερώματα στα γύρω χωριά, και ακούει ροκ στην λίμνη της Τριγχωνιδος ..... ενώ από την Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, τον Πειραιά, το Αγρίνιο, και την Πάτρα, ο δεκαεπταετής Α.Ρέτσος βρίσκεται αίφνης μιαν πρωίαν με το πηλίκιον του, και για δυο συναπτά έτη να χαιρετάει την έπαρσην της ελληνικής σημαίας ως μαθητής τώρα.... στο Ναυτικόν Γυμνάσιον της.. Ιθάκης του Οδυσσέα.....στα Επτάνησα.... από όπου και απεφοίτησεν επιτέλους το 1977, ... επιλέγοντας την κατεύθυνση .....του ηθοποιού, ...και σαν καλλιτέχνης,,..και σε διλλημα μέχρι σήμερα αν έπραξε καλώς....η αν έπρεπε να δεχθεί την πρόταση της Παναχαικης για παίκτης της, αρχίζει τότε λένε το κάπνισμα...
...Τώρα βέβαια αν ο ίδιος ο Οδυσσεύς ,ή ακόμα και ο αλεξανδρινός μέγας ποιητής και συντοπίτης, φευ του Α.Ρετσου, όρισαν, το νησί αυτό και μόνον, την Ιθάκη, ως φτάσιμο, και προορισμό του ταξιδιού τους, αυτά ουδόλως φαίνεται να εμπόδισαν τον νεαρό Ρέτσο εις την πορεία του, μια κι από την Ιθάκη ξεκινάει και εις τας Αθήνας έρχεται......

ΕΙΣ ...ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ

.. όπου Αθηναίος πλέον και σπουδαστής της δραματικής τέχνης, αλλά και αυτής των μετακινήσεων, αλλάζει... ανά έτος και σχολή, από την σχολή Κατσέλη πρωτοετής, στην σχολή Χατζίκου δευτεροετής, ενώ τέλος ολοκληρώνει τις σπουδές του στη σχολή Βεάκη απ΄ όπου και αποφοίτησε, απορών πώς, αριστούχος,....και ημέραν Πέμπτη 25 Ιουνίου 1980 και ώρα 15.20 ακριβώς.

Στο θέατρο

1981 Συμμετέχει στο «Μακρύ Ταξίδι της Μέρας Μέσα στη Νύχτα» του Ευγένιου Ο’ Νηλ , με τον θίασο της Έλσας Βεργή
1982 «Σάρα τα παιδιά ενός κατώτερου θεού», με το θίασο της Έλλης Λαμπέτη .
Στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης, Η τύχη της Μαρούλας, Κατζούρπος κ.α.

Στον Κινηματογράφο και την Τηλεόραση

Από το 1981 έως το 1986 συμμετέχει στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση στις ταινίες:
«Απέναντι» του Γ. Πανουσόπουλου,

H ταινία του Γιώργου Πανουσόπουλου "Απέναντι" στην καλύτερη σκηνή της με τον Άρη Ρέτσο. Kι όπως γράφει το Το κανάλι του χρήστη DECADENCE78 που ανέβασε το βίντεο " Ο Άρης Ρέτσος είναι απ΄οτους λίγους Έλληνες ηθοποιούς που θα μπορούσαν να παίξουν στον κινηματογράφο. Το απέδειξε και αποχώρησε... ":
https://www.youtube.com/watch?v=jiQ4OTGE8uk

Δείτε όλη τη ταινία εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=uk0_sqU_I0g
Ένας μονόχνοτος νεαρός, που περνά όλη του τη μέρα κλεισμένος στο σκοτεινό του δωμάτιο παρατηρώντας μ’ ένα τηλεσκόπιο τους ανθρώπους των γύρω πολυκατοικιών, συγκεντρώνει το ηδονοβλεπτικό του ενδιαφέρον σε μια παντρεμένη. Ανάμεσά τους θ’ αρχίσει να αναπτύσσεται μια περίεργη σχέση τηλεφωνικής επικοινωνίας και ανταλλαγής βλεμμάτων, έως τη στιγμή που η γυναίκα αποφασίζει να κάνει το δραστικό βήμα και, από αντικείμενο θέασης, να γίνει υποκείμενο δράσης και να εισβάλει μέσα στο χώρο του παρατηρητή της.

«Μανία» του Γ. Πανουσόπουλου,

Δείτε τη ταινία εδώ : https://www.youtube.com/watch?v=7fgrcnY6oj4

Η ηρωίδα της ταινίας, η Ζωή, μένει σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη, όπως η Αθήνα. Αποτελεί κομμάτι μιας αναπτυσσόμενης τεχνοκρατικής κοινωνίας ενώ ταυτόχρονα νιώθει κλεισμένη στο ατομικό της καβούκι χωρίς διέξοδο. Κανείς απ’ αυτούς που την ξέρουν -ούτε η ίδια βεβαίως– θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί τη μεταμόρφωσή της εκείνο το καλοκαιρινό απόγευμα στον Εθνικό Kήπο. Το δράμα εκτυλίσσεται στη μικρή ζούγκλα που θα μείνει για πάντα περικυκλωμένη από τη μεγάλη τσιμεντένια ζούγκλα της πόλης. Η Ζωή θα χάσει εκεί μέσα τον εαυτό της. Χωρίς ταυτότητα, χωρίς απολύτως κανένα σκοπό, είναι πια ένα γνήσιο στοιχείο της φύσης και θα σκορπίσει τον όλεθρο στην ήρεμη ζωή του πάρκου, με καταστρεπτικές συνέπειες

«Μπορντέλο» του Ν. Κoύνδουρου
«Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη, μία ταινία που συγκαταλέγεται στις 10 καλύτερες του ελληνικού κινηματογράφου,

Ένας νεαρός φεύγει στη διάρκεια της δικτατορίας για το Παρίσι, όπου ζητά βοήθεια από ένα μοναχικό και σχεδόν μισάνθρωπο μακρινό συγγενή του, που έχει εργαστήριο επεξεργασίας γούνας. Μαζί του κουβαλά τη φωτογραφία μιας τραγουδίστριας που την παρουσιάζει σαν αδελφή του, δημιουργώντας έτσι μια σειρά από παρεξηγήσεις, οι οποίες τον παρασύρουν σ’ ένα φαύλο κύκλο με αλλεπάλληλα ψέματα και φαντασιώσεις. Μια αλληγορική ιστορία με τη μορφή σύγχρονης τραγωδίας, γύρω από τις «παρεξηγήσεις» και τις απάτες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, ιδωμένη από την οπτική ενός Έλληνα της διασποράς

«Χώμα και Νερό» τηλεταινία του Νίκου Κάσδαγλη σε σκηνοθεσία Φ.Βιανέλλη

«Αστροφεγγιά» (1981) στην τηλεοπτική σειρά του Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου όπου υποδυόμενος το ρόλο του φυματικού νέου Πασπάτη έγινε γνωστός στο ευρύ τηλεοπτικό και θεατρικό κοινό της εποχής.

Δείτε τα επεισόδια από το κανάλι του χρήστη kribstavros https://www.youtube.com/playlist?list=PLHzE2lxY6YfyojNaNusmK8oXxcinD9h8E

Το 1985 ωστόσο... ο πολλά υποσχόμενος νεαρός πρωταγωνιστής Άρης Ρέτσος με ασυνήθιστη το λιγότερο για τα δεδομένα της εποχής του επιλογή απομακρύνεται από το θεατρικό καθώς και από τον κινηματογραφικό χώρο ενώ προσανατολίζεται αποφασιστικά στην εκπαίδευση και έρευνα των κανόνων της τέχνης του ηθοποιού, της υποκριτικής εν γένει και του Αρχαίου Δράματος ειδικότερα.

Μάλιστα καθώς ακούγεται, τότε είναι που άρχισε να εξασκείται συστηματικά, στην ήπια βεβαίως, πλην όμως, πολεμική τέχνη, του tai chi chuan.

Αρχαίο Δράμα

Από το 1985 έως το 1992 ασχολείται αποκλειστικά με τη μελέτη και έρευνα του Αρχαίου Δράματος και την τέχνη του ηθοποιού μέσα από τους ρυθμούς και τα μέτρα των αρχαίων ποιητικών κειμένων.

Το 1992-93 και μετά από επταετή απουσία από τα θεατρικά δρώμενα εμφανίζεται... πάλι... ο ίδιος... με ένα έγχορδο όργανο επί σκηνής – ερμηνεύοντας στο Θέατρο «ΕΜΠΡΟΣ» και στην «Ανοιχτή Δοκιμή», αποσπάσματα από την τραγωδία του Σοφοκλή «Αίας» στο Αρχαίο Κείμενο!

Σ’ αυτήν την παράσταση, γίνεται φανερό για πρώτη φορά επίσης, ότι η «μουσική», το μέτρο και ο ρυθμός καθορίζουν απόλυτα την Ερμηνεία στο Αρχαίο Δράμα, τη σκηνοθεσία, την κινησιολογία κτλ

Η πρόταση αυτή ακούγεται ότι έτυχε θερμής μάλλον υποδοχής αιφνιδιάζοντας λίγο το θεατρόφιλο κοινό, λέγεται δε μάλιστα ότι και ο ίδιος ο Μάνος Χατζηδάκις, σαν απλός θεατής της εν λόγω παράστασης, πρότεινε αμέσως να συμπεριληφθεί ο Αίας του Α.Ρέτσου στη δισκογραφική παραγωγή του «Σείριου».

Φωτογραφίες από "ΑΝΤΙΓΟΝΗ", "ΑΙΑΣ"

Το 1993-94 από το χώρο της σκηνοθεσίας αυτή τη φορά, εμφανίζεται πάλι , επιλέγοντας το Σύγχρονο Ελληνικό Θέατρο και σκηνοθετεί το νεοελληνικό έργο του Δ. Κεχαϊδη «Το Τάβλι».

Trailer "ΤΟ ΤΑΒΛΙ" του Δ. Κεχαίδηhttps://www.youtube.com/watch?v=oNt0Zz8Lbig

Το 1995 ιδρύει την θεατρ. Εταιρεία «Πολυώνυμο» και με κεντρικό πρόσωπο το Χορό της Αρχαίας Τραγωδίας, παρουσιάζει στο θέατρο Σφενδόνη αποσπάσματα από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή με τίτλο «Αντιγόνης Χορός».

Το 1996 συμμετέχει στη διεθνή συνάντηση ποίησης «Μύρισε το Άριστον» στο Ηρώδειο σε σκηνοθεσία της Μάγιας Λυμπεροπούλου, με χορικά από τον Αίαντα του Σοφοκλή.

Το 1998 συμμετέχει στη Διεθνή Συνάντηση Θεάτρου των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών, «Το Αρχαίο Δράμα στην Ανατολή», με την παράσταση «Αντιγόνης Χορός».

Το 1998 συμμετέχει στις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών, στη Διεθνή Συνάντηση Θεάτρου Το Αρχαίο Δράμα στην Ανατολή, με την παράσταση «Αντιγόνης Χορός»

Το 1999 – 2000 παρουσιάζει την παράσταση «Στροφές Αντιστροφές από τον Σοφοκλή» και συνεργάζεται με το Μουσικό Σύνολο Σκαλκώτα και μουσική διεύθυνση Μίλτου Λογιάδη πάνω σε έργα του Γ. Ξενάκη

Το 2001 στο «StudioBuhne» και στα πλαίσια του Ελληνογερμανικού θεατρικού φεστιβάλ στην Κολονία της Γερμανίας, παρουσιάζει την παράσταση «Στροφές Αντιστροφές» από έργα του Σοφοκλή.

Παράλληλα από το 1993 ως το 2001 συμμετέχει σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ καθώς και σε σεμινάρια σχετικά με την τέχνη του θεάτρου και του αρχαίου δράματος στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Γιάννενα, Πάτρα, Ιθάκη, Τρίπολη, Κρήτη κ.λπ…. ενώ συνεχίζει και μετά από 10 χρόνια, καθώς φαίνεται να εξασκείται συστηματικά πια, στην ήπια, αμυντική βεβαιότατα,πλην όμως, πολεμική τέχνη , tai chi chuan... και να... καπνίζει!

(φωτό)

Ο Άρης Ρέτσος στο χάος της κυκλοφορίας

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Ο ρυθμός και το μέτρο στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Από το 2001 ο Α.Ρέτσος συνεχίζοντας την έρευνα στο χώρο του Αρχαίου Δράματος, αλλάζει τώρα, εντελώς κατεύθυνση.

Επικεντρώνεται στη σύγχρονη πλέον ελληνική γλώσσα, και αποκλειστικά στην όποια δυνατότητα, οργανικής μεταφοράς, σε αυτήν, του μέτρου και του ρυθμού, στην ερμηνεία της τραγωδίας, και στην αναβάθμιση ενδεχομένως της υποκριτικής τέχνης, στο Αρχαίο Δράμα.

Arthur Rimbaud «Αίμα Κακό»

Το 2008, και με την ίδια οπτική, σκηνοθετεί και ερμηνεύει ο ίδιος, σε μια σόλο performance, το ποιητικό κείμενο του Arthur Rimbaud «Αίμα Κακό».

2009 Ακριβοθώρητος και αυστηρός ο Άρης Ρέτσος, επανέρχεται στο Θέατρο Πορεία με το «Αίμα Κακό».
Δείτε το τρέιλερ : https://www.youtube.com/watch?v=tgHD7_-gsEs

Μια νύχτα που το φως είχε κοπεί δέχτηκε τον M. Hulot και του μίλησε για τον τρόπο που ζει τη ζωή και την Τέχνη του, την παράξενη φάρα των Αθηναίων και κάτι ξημερώματα που μοιάζουν με ευλογία.

Eδώ στο θέατρο Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη με το «Αίμα Κακό» : https://www.youtube.com/watch?v=4ToRWnLDbcE

Περισσότερα : http://www.anemosnaftilos.gr/2009/05/blog-post_4173.html

2010 Η παράσταση "ΤΟ ΤΑΒΛΙ" στο θέατρο "ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΙΧΗ"

https://www.youtube.com/watch?v=4KbZVZS-Tnw

2011 Άρης Ρέτσος “ΘΡΟΝΟΣ ΑΤΡΕΙΔΩΝ” Ηρώδειο Φεστιβάλ Αθηνών

Διαβάστε για την παράσταση : https://camerastyloonline.wordpress.com/2011/07/06/video-aris-retsos-thronos-atreidon-irodeio-5-7-2011-xeirokrotima-telous/

«Θρόνος Ατρειδών»

Στις 5 Ιουλίου 2011, το «Πολυώνυμο» και ο Α.Ρέτσος σε συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών, παρουσιάζει στο Θέατρο Ηρώδου Αττικού μια συρραφή σκηνών από το μύθο των Ατρειδών με τον τίτλο «Θρόνος Ατρειδών».

Σε αυτήν την παράσταση,...

σε σκηνοθεσία,.... μουσική,.... κινησιολογία,....

διδασκαλία,....

σκηνογραφία κλπ...

τέλος πάντων, ...

του Α.Ρέτσου...

έγινε τουλάχιστον φανερό...στο ευρύ κοινό,...

αλλά...

και σε ολόκληρο το θίασο...

η δυνατότητα τέλος πάντων,....που έχει.... το μέτρο...

και ο.... ρυθμός.... στη σύγχρονη....Τέχνη.

2012 «Αίμα Κακό» του A. Rimbaud με τον Άρη Ρέτσο στο Θέατρο Αλκμήνη, https://www.youtube.com/watch?v=LILQoYkl86c

Από το 2011 μέχρι σήμερα,καθώς φαίνεται, ο Α.Ρέτσος, καπνίζοντας.... λιγότερο, συνεχίζει σε μικρότερη βέβαια κλίμακα τα σεμινάρια,

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ "ΤΟ ΕΓΩ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ"

καθώς και... την άσκηση, μη γνωρίζοντας, απ’ ότι ακούγεται, και ο ίδιος πια, σε ποια ακριβώς Τέχνη, σκοπεύει λένε να εμφανιστεί και πάλι, μόνος στη Σκηνή,... σύντομα κιόλας! Απόδειξις ορίστε.....